Voorjaarsvergadering 2019

In samenwerking met het Montaigne Centrum voor Rechtsstaat en Rechtspleging (UU) en het Amsterdam Centre on the Legal Professions (UvA) organiseert de VWR haar jaarlijkse voorjaarsvergadering met als thema:

Rechterlijke onafhankelijkheid in het samenspel van constitutionele beginselen.

De VWR-voorjaarsvergadering 2019 vindt plaats op 6 juni 2019 in Utrecht. Ook is er op 7 juni 2019 in Amsterdam een panel discussie omtrent rechterlijke onafhankelijkheid voorafgaande de oratie van prof. Marc de Werd.

U vindt  het voorlopige programma hier. Belangstellenden kunnen zich voor de voorjaarsvergadering aanmelden bij SecretariaatIERSBR@uu.nl.

In  EU-­‐lidstaten  Polen  en  Hongarije  maar  ook  in  landen  als  Turkije  en  de  Verenigde   Staten  is  de  institutionele  positie  van  de  rechterlijke  macht  in  de  laatste  jaren  onder   druk  komen  te  staan.  De  ontwikkelingen  in  deze  landen  raken  aan  fundamentele   verschuivingen  in  maatschappelijke  en  politieke  (machts)verhoudingen.  In  het   bijzonder  de  opkomst  van  populisme  en  de  confrontatie  met  grensoverschrijdende   uitdagingen  (migratie,  klimaatverandering)  hebben  het  evenwicht  van  instituties  in  de   rechtsstaat  opgeschud,  inclusief  de  positie  van  de  rechterlijke  macht  daarin.  In   Nederland  staat  de  rechtsstatelijke  rol  van  de  rechterlijke  macht  ook  onder  druk,  zowel   vanwege  spanningen  met  de  uitvoerende  macht  (zich  bijvoorbeeld  manifesterend  in   discussie  over  verminderde  financiële  middelen)  als  vanwege  wrijvingen  tussen   rechtspraak  en  politiek  in  onder  meer  de  Urgenda-­‐zaak  en  het  Wilders-­‐proces.

Tijdens  de  voorjaarsvergadering  van  de  VWR  zullen  wij  vanuit  een  rechtsfilosofisch   perspectief  ingaan  op  de  positie  van  de  rechterlijke  macht  (hier:  de  zittende   magistratuur)  in  democratische  rechtsstaten.  Juist  een  filosofische  reflectie  biedt  de   mogelijkheid  om  aanknopingspunten  te  vinden  voor  een  herijking  en  eventuele   versterking  van  deze  positie.  De  focus  ligt  daarbij  op  de  betekenis  van  het  beginsel  van   rechterlijke  onafhankelijkheid  in  het  samenspel  met  andere  constitutionele  beginselen,   zoals  democratie,  scheiding  van  machten  en  bescherming  van  fundamentele  rechten.   Bijdragen  kunnen  zich  toespitsen  op  verschillende  niveaus  van  functioneren  van  de   rechterlijke  macht,  zoals:  institutie  (rol  in  het  constitutionele  bestel),  organisatie   (interne  dynamiek,  o.a.  rol  van  raden  voor  de  rechtspraak)  en  gemeenschap  van
juridische  professionals  (professionele  ethiek).  Bijdragen  kunnen  zich  daarbij  richten   op  ontwikkelingen  in  specifieke  nationale  contexten  (inclusief  Nederland  en  België)  of   op  transnationale  ontwikkelingen  (i.h.b.  in  Europa).

Kernvragen  voor  de  discussie  zijn:

Onafhankelijkheid  en  democratie.  Is  de  rechterlijke  macht  voldoende  in  staat  verbinding   te  maken  met  kiezers  die  zich  niet  herkennen  in  de  instituties  van  de  staat,  waaronder   de  rechterlijke  macht?  Heeft  de  rechterlijke  macht  ook  als  taak  om  weerwoord  te  bieden   aan  populistische  politieke  bewegingen?

Onafhankelijkheid  en  scheiding  van  machten.  Is  de  rechterlijke  macht  voldoende  in  staat   haar  rol  m.b.t.  conflictoplossing  en  rechtsontwikkeling  te  vervullen  in  het  krachtenveld   met  de  politiek  en  andere  invloedrijke  actoren  (o.a.  private  regulering  en   geschilbeslechting)?

Onafhankelijkheid  en  bescherming  van  grondrechten.  Is  de  rechterlijke  macht  voldoende   in  staat  om  de  bescherming  van  fundamentele  rechten  te  waarborgen,  i.h.b.  voor   minderheden  in  de  samenleving  (o.a.  migranten)?

Onafhankelijkheid  als  professionele  kernwaarde.  Hoe  dient  de  individuele  rechter   invulling  te  geven  aan  de  ethische  kernwaarde  van  onafhankelijkheid  van  de   rechtspraak  in  een  context  van  externe  druk  en/of  waardenpluralisme  in  de   maatschappelijke  context  dan  wel  interne  druk  in  de  organisatorische  context?

 

Op 7 juni 2019 is er in Amsterdam een panel discussie omtrent rechterlijke onafhankelijkheid voorafgaande de oratie van prof. Marc de Werd. Het voorlopige programma hiervoor ziet er als volgt uit:

Datum: 7 juni 

Tijdstip: 12-13.30 uur 

Locatie: gebouw RECA (Roeterseiland) zaal 3.01 (seminarroom), Nieuwe Achtergracht 166, Faculteit der Rechtsgeleerdheid, Universiteit van Amsterdam 

Titel: Onafhankelijke rechtspraak en media: op gespannen voet? 

Deelnemers panel: mevr. Saskia Belleman, mr. Hans Hofhuis, prof. mr. Elaine Mak, mr. Nathalie van Waterschoot, prof. mr. Marc de Werd

Moderator: mr. dr. Iris van Domselaar 

Deze post is ook beschikbaar in: Engels