VWR Dissertatieprijs

VWR-dissertatieprijs
De Vereniging voor Wijsbegeerte van het Recht kent de VWR-dissertatieprijs eens in de twee jaar toe aan het beste proefschrift op het terrein van de rechtstheorie in Nederland en België. De prijs werd in 2011 voor de eerste keer uitgereikt. De volgende dissertatieprijs zal worden uitgereikt tijdens de voorjaarsvergadering in 2021.

 

Winnaar 2023: Pauline Phoa

De winnaar van de VWR-Dissertatieprijs 2023 is Pauline Phoa. De prijs werd haar toegekend voor haar proefschrift “EU Law as a Creative Process. A Hermeneutic Approach for the Internal Market and Fundamental Rights Protection.”

Phoa zoekt naar een theoretische grondslag voor een ruimere rol van voor de mensenrechten binnen de Europese rechtspraak rondom geschillen die een sterk economisch karakter lijken te hebben. Zij vindt die grondslag in het werk van de recht en literatuur, met name van James Boyd White en de hermeneuticus Paul Ricoeur. Met de door haar ontwikkelde theoretische basis analyseert ze enkele uitspraken van het Europese hof op het gebied van privacy en toegang tot sociale zekerheid. Het draait daarbij om de notie van het zelf welke ruimer moet en kan worden gevat dan in een louter economische insteek.  Haar werk is een waardevolle aanvulling binnen de studie van recht en literatuur. Zij laat zien hoe theorieën binnen dit veld van onderzoek een goede grondslag vormen voor een normatief legitieme en rechtvaardige beoordeling van casuïstiek binnen het Europese recht. In haar casestudies laat zij zien dat en op welke wijze er meer ruimte is en moet zijn voor menselijke aspecten binnen een rechtsgebied dat tot op heden sterk wordt gedomineerd door een economische insteek. Haar analyses verdienen de aandacht binnen het Europese hof en andere rechterlijke instituties en zullen die vast ook krijgen.

Winnaar 2021: Sohail Wahedi

De winnaar van de VWR-Dissertatieprijs 2021 is Sohail Wahedi. De prijs werd hem toegekend voor zijn proefschrift “The Constitutional Dynamics of Religious Manifestations: On Abstraction from the Religious Dimension”.

Wahedi’s proefschrift gaat in op de vraag naar de rechtvaardiging van een uitzonderingspositie voor religie – in zowel positieve als negatieve zin – en beargumenteert d.m.v Rawls’ methode van het reflective equilibrium dat er geen rechtvaardiging is voor een dergelijke uitzonderingspositie. Hij doet dat aan de hand van uiteenlopende onderwerpen en weet steeds theorie en casus op vruchtbare wijze met elkaar te verbinden. Het proefschrift is volgens de jury een zeer geslaagd voorbeeld van de wijze waarop rechtstheoretische inzichten kunnen bijdragen aan verheldering en reflectie op het gekozen onderwerp. De auteur weet een mooie balans te vinden tussen algemene theorie en specifieke problematiek zonder dat één van beide aan de ander ondergeschikt wordt gemaakt.

Winnaar 2019: Tamar de Waal

De winnaar van de VWR-Dissertatieprijs 2019 is Tamar de Waal. De prijs werd haar toegekend voor haar proefschrift “Conditional Belonging”.

In het winnende proefschrift constateert Tamar de Waal dat verschillende lidstaten van de EU in toenemende mate zijn gaan proberen integratie van nieuwkomers en toelatingsbeleid aan elkaar te koppelen: geslaagde integratie wordt dan voorwaarde voor permanent verblijf en naturalisatie. Dat hangt in haar analyse samen met de ontwikkeling dat integratie aanvankelijk gezien werd als een maatschappelijk probleem, maar nu een probleem is geworden van individuele nieuwkomers, die door goed te integreren verblijf of naturalisatie kunnen verdienen. Integratie is daarmee vooral een verantwoordelijkheid van de nieuwkomers zelf geworden.

Winnaar 2017: Eric Boot

De winnaar van de VWR-Dissertatieprijs 2017 is Eric Boot. De prijs werd hem toegekend voor zijn proefschrift “Human Duties and the Limits of Human Rights Discourse”.

Zijn dissertatie vindt mooi aansluiting bij de bestaande literatuur over dit onderwerp, en biedt zodoende een heldere status questionis van het behandelde onderwerp. De meerwaarde van de in dit proefschrift voorgelegde analyses ligt, naar het oordeel van de jury, op drie vlakken. In de eerste plaats waardeert de jury de heldere focus van het onderzoek. Het is een mooi voorbeeld hoe de auteur zich in een verantwoorde beperking van bronnen en benaderingen een meester over de materie toont. In de tweede plaats worden de gehanteerde begrippen helder gedefinieerd en wordt hun gebruik gekenmerkt door grote standvastigheid doorheen het onderzoek. In de derde plaats kenmerkt deze dissertatie – mede op basis van de twee vorige kenmerken – zich door een helder geformuleerde argumentatieve consistentie.

Winnaar 2015: Niels van Dijk

De winnaar van de VWR-Dissertatieprijs 2015 is Niels van Dijk. De prijs werd hem toegekend voor zijn proefschrift “Grounds of the immaterial: A transversal approach of legal philosophy in intellectual rights”.

In zijn dissertatie onderneemt van Dijk een etnografische, conflict-gebaseerde benadering van de begrippen “idee”, “concept”, “uitvinding” en “immaterialiteit” binnen de juridische regimes van de intellectuele rechten, door een wending naar de rechtspraktijken waarin deze noties worden gebruikt als rechtsconcepten. De benadering volgt de gehele processuele voortgang van voorwerpen van geschil in patentenrecht, auteursrecht en merkenrecht en de wijze waarop zij circuleren door advocatenkantoren en rechtbanken. Onderweg worden alle typische juridische technieken en handelingen in kaart gebracht, zoals kwalificatie, autorisatie en bewijs, de mediale en materiële dimensie van het recht, de verhoudingen tussen recht en technologie en de praktische filosofieën van originatie en identiteit & verschil. De resulterende cartografie biedt inzicht in de wijze waarop voorwerpen van geschil geleidelijk getransformeerd worden in feiten en in immateriële objecten van intellectuele rechten. Hierdoor wordt getoond wat praktijkjuristen in staat stelt om schijnbaar abstracte filosofische begrippen werkbaar te maken als performatieve  rechtsbegrippen met belangrijke gevolgen. De verkregen inzichten van recht in actie worden vervolgens ingebracht in de analyse van verschillende rechtstheorieën. De inzet van figuren, begrippen en standpunten uit de bestudeerde rechtspraktijken binnen het rechtsfilosofische discours leiden ertoe dat bestaande theoretische constellaties verschuiven. Een conflict-gebaseerde benadering biedt hiermee ook een andere wijze om de aard van het recht te denken. De jury noemde de wijze waarop Van Dijk het thema uitwerkt bijzonder origineel. Daarnaast roemde de ‘verfrissende relevantie’ van de probleemstelling en van het ingezette materiaal.

Winnaar 2013: Nanda Oudejans

De winnaar van de VWR-Dissertatieprijs 2013 is Nanda Oudejans. Zij ontving de prijs voor haar proefschrift “Asylum: a Philosophical Inquiry into the International Protection of Refugees”.

In ‘Asylum: a Philosophical Inquiry into the International Protection of Refugees’ Oudejans onderzoekt op kritische wijze het internationale antwoord op de vluchtelingenproblematiek. Hoewel asiel een essentieel en op het eerste gezicht evident begrip is binnen het internationale recht, is er geen overeenstemming binnen de internationale gemeenschap over de betekenis van het begrip asiel. Oudejans bepleit dat dit gebrek aan overeenstemming met betrekking tot het begrip asiel aan de grondslag ligt van de problemen die zich voordoen in het internationale beleid van vluchtelingen bescherming. Het proefschrift behandelt het juridische en het politieke debat, maar gaat ook in op de fundamentele en filosofische vragen  die de vluchtelingenproblematiek opwerkt voor de democratische staat. Om die reden biedt het proefschrift niet alleen een vernieuwd begrip van het vluchtelingenvraagstuk, maar ook  een nieuwe theorie over collectieve identiteit en volkssoevereiniteit. De jury prees the wijze waarop Oudejans het delicate onderwerp bespreekt en de hoge kwaliteit van het proefschrift.

Het proefschrift van Nanda Oudejans is verkrijgbaar onder de titel “Asylum: a Philosophical Inquiry into the International Protection of Refugees”, ISBN 978-90-8891-317-4

Winnaar 2011: Luigi Corrias

De winnaar van de VWR-dissertatieprijs 2011 is Luigi Corrias. Hij kreeg de prijs voor zijn proefschrift ‘The Passivity of Law. Competence and Constitution in The European Body Politic’.

In zijn dissertatie onderzocht Corrias de filosofische grondslagen van constitutie en rechtsmacht in de EU rechtsorde. Op basis van het werk van Merleau-Ponty en Wittgenstein ontwikkelde hij een alternatieve theorie van constituerende macht en constitutionalisering door middel van een analogie met kunst. Hierin wordt de nadruk gelegd op het feit dat de schepping van iets nieuws tegelijkertijd de ontvouwing is van wat reeds bestaat. Via een analyse van de jurisprudentie van het Hof van Justitie van de EU over bevoegdheden, toont Corrias aan dat iets soortgelijks ook geldt voor de schepping van een nieuwe rechtsorde. De jury roemt in haar rapport de originaliteit en de diepgang van het proefschrift.

Het proefschrift van Luigi Corrias is verkrijgbaar in boekvorm bij Springer onder de titel: ‘The Passivity of Law. Competence and Constitution in The European Court of Justice’. ISBN 978-94-007-1033-7.

Deze post is ook beschikbaar in: Engels